LIBELLUS JUDICUM TURRITANORUM

Fondagues da Sardina

Torna a MATERIALI

Prime notizie sui giudicati

 

Trascrizione dal manoscritto del XVII-XVIII secolo

Archivio di Stato di Torino

 

libellus.jpg (141429 byte)

 

FONDAGUES DE SARDINA

 

TORRES NEL PASSATO    

In Dei nomine Amen.

 

Pro qui es cosa laudabile et plaquente a Deu et a su mundu tener memoria de sas cosas antiguas et maxime de sos sabios, virtuosos et pru dentes homines, pro leare exemplos virtuosos et seguire sos vestigios de sas bonas oberas insoro, a tale qui potamus acquistare cuddu honore, laude et fama qui issos an aquistadu et specialmente de sos Señores et Regidores qui sun istados in su Regnu de Sardina, comente et Juigues, Marquesos, Contes et Biscontes et ateros de bona memoria. Antiguamente icusta isula de Sardinna et specialmente in su Cabu de Logudoro, fuit regidu et governadu per Juigues, quales fuerunt electos dae sa Santa Ecclesia Romana; in su quale tempus, siguende tale ordine, sa Santa Ecclesia, stetisit elegidu, pro Juigue et donnu de su Cabu de Logudoro, unu clamadu donnu Andria Tanca, a requesta de sos Prelados et Lieros de su dictu Cabu de Logudoro; su quale regisit annos 33, bene et legalamente pro sa Corte Romana, cun amore et bona voluntade de totu su populu. Morisit in sa comunidade de Ardari et sepellidu intro de sa ecclesia de Santa Maria de Ardari, dae nantis de su altare magiore, honoraguelmente dae totu sos Perlados et cleru de Logudoro et de totu sos Lieros. Lassait unu figiu minore clamadu domicellu Mariane, su quale istetit electu pro Juigue.

Fuit consuetudine, in cuddu tempus, qui totu sos Perlados, ziò est su Archiepiscopu de Torres, cun sos Episcopos de Logudoro su fraganeos suos, una cun sos Lieros, elegian sos Juigues de su dictu Cabu; su Archiepiscopu de Turres fuit cabu in su spirituale et isu dictu Archiepiscopadu fuit consigiante de sos Juigues cun sos Episcopos sufraganeos suos in sos ordinamentos de sa terra e de su Regnu; et su palatu de Ardari fuit cabu de su Regnu; et su palatu de Ardari fuit regnu de su Cabu de Cabudoro, chiò est, in totu sas cosas temporales; et isa ecclesia de Santa Maria de Ardari fuit ecclesia Catredale in su Episcopadu de Bisarchiu. Et in sa dicta ecclesia, subra de su altare magiore, faguian sagramentu sos Jiugues, quando fuint electos pro Juigues, in sas manos de sos Perlados, et rezeviant sa Señoria pro sa Santa Ecclesia Romana; et offeriana a su altare una libera de argentu et una de cera.

 

Bibliografia

 

- E. Besta, Il Liber Iudicum Turritanorum, con altri documenti logudoresi, Palermo, 1906.

- A. Boscolo-A. Sanna, Libellus Judicum Turritanorum, Cagliari, 1957.

- A. Sanna, Una sconosciuta versione del "Libellus Judicum Turritanorum, in "Annali della Facoltà di Lettere e Filosofia dell'Università di Cagliari", Nuova serie, vol. I (XXXVIII), 1976-1977, pp. 163-179.

- Cronaca medioevale sarda. I sovrani di Torres, a cura di A. Orunesu e V. Pusceddu, Quartu S. Elena, 1993.